Lezing reis- en natuurfotografie bij Focus 17

U bent van harte uitgenodigd

Fotoclub Focus 17 organiseert op 29 april 2024 een lezing over reis- en natuurfotografie.

Als fotograaf bent u van harte welkom deze lezing bij te wonen. U dient zich wel vooraf even aan te melden. Op onderstaande flyer treft u de verder informatie.

Voor de volledigheid nog even een samenvatting van de flyer (in verband met leesbaarheid).

Wie:            Fotoclub Focus 17

Wat:            Lezing reis- en natuurfotografie door Lia van Bergem

Wanneer:    maandag 29 april 2024 - 19:15 uur

Waar:        Fotoclub Focus 17 - Speeltuin Hillesluis, Vlasakkerstraat 12 Rotterdam

Aanmelden:    per mail aan focus17club@hotmail.com vermeld aantal personen.

Het histogram ontrafelen

 Inleiding.

In deze post proberen we met tips en oefeningen de werking van het histogram te leren begrijpen. Je vergroot hiermee jouw kennis in het gebruiken van het histogram en leert het histogram te lezen. Deze kennis kun je vervolgens toe gaan passen in jouw fotografie.

De basis.

De basis les voor het begrijpen van het histogram is de volgende:

Het histogram verschijnt in beeld als een bergketen die mooi in beeld is en niet wordt afgekapt door de zijkanten van de weergave.

Een "afgekapt" histogram

Een correct histogram

Een paar voorbeelden.

1. De linkerzijde van het histogram geeft het diepste zwart van de foto weer. De rechterzijde geeft het helderste wit aan. Alles ertussen vertegenwoordigd alle overige kleurtonen. Verticaal gezien geeft de basislijn "0" aan. Hoe hoger de grafiek hoe meer pixels er in een bepaalde kleurtoonreeks aanwezig zijn. Het histogram hiernaast geeft aan dat er veel middentonen aanwezig zijn in de foto.

2. Deze foto lijkt een volledige klkeurtoonreeks te bevatten. Het histogram vertelt ons echter dat dit niet het geval is. De zwarten zien er goed uit. De witten daarentegen schieten te kort.

Dit histogram vertelt ons hiermee dat dit een foto is met een laag contrast.

3. Het aanpassen van de belichting en highlights zorgen voor het verschuiven van het histogram naar de rechterzijde waarbij het contrast wordt aangepast.

Wanneer we het histogram aanpassen kijk dan naar de preview en let daarbij op de lichte delen. Zorg ervoor dat je niet teveel aanpast. Hierdoor verlies je teveel detail. Wanneer je de zwarten aanpast let dan op de schaduwen en zorg ervoor dat deze niet dicht lopen.

4. Deze foto heeft veel witte tonen. Proberen deze aan te passen naar links (zwart) zou het beeld verpesten. Met de high-light slider kan je de overbelichting (clipping) aanpassen.

Het omhoog stekende blauwe piekje geeft aan dat de kleur blauw dominant is in de donkere delen. De witte schaal is heeft alleen betrekking op de helderheid. De overige kleuren geven aan of er sprake is van een kleurafwijking.

5. Bij een foto met vooral donkere tonen zal het histogram vooral aan de linkerzijde aanwezig zijn. Dit betekent niet direct dat de foto onderbelicht is.

Het is wel belangrijk dat een deel van het histogram ook reikt naar het witte deel.

Schuif niet het gehele histogram naar rechts. Daarmee bederf je het zogenaamde low-key effect.

En nu lekker oefenen.

Ga nu eens zelf aan de slag met oefenen, kijken en aanpassen van het histogram.

Dit kun je doen door het maken van een aantal foto's die in het verlengde liggen van bovengetoonde voorbeeldfoto's.

Zet een model in drie situaties; een donkere setting met nog wel wat lichte delen, een lichte setting met nog wel wat donkere delen en een setting met de donkere en lichte delen enigszins in balans.

Maak vervolgens een aantal foto's waarbij je de berlichting steeds één stop hoger of lager instelt.

Wanneer je achter de computer zit selecteer je ongeveer 10 foto's waarvan er een aantal te donker, een aantal te licht en een aantal die goed belicht lijken maar misschien wel beter kunnen. Bekijk van deze foto's het histogram en probeer daar eens wat aanpassingen in te maken en vergelijk de resultaten.

En hoe ging het?

Heb je meer inzicht gekregen in het histogram?

Is het gelukt om met behulp van het histogram jouw beelden aan te passen?

Goede gewerkt!

De perfecte compositie deel 3

De laatste blog met compositieregels.

In het derde en laatste deel over de regels in compositie benoemen we er een paar die over het algemeen in mindere mate genoemd worden als we het hebben over compositie.

Geometrie.

Van nature zien we om ons heen al de natuurlijke geometrische vormen. Deze vormen kunnen een actieve bijdrage leveren aan onze compositie.

De natuurlijke vormen (vierkant, rond en driehoek) zijn eenvoudig te herkennen en te herleiden voor de kijker. Bijna alles om ons heen heeft wel een herkenbare vorm. Gebouwen, landschappen enz.

Ontdek de vormen om ons heen en gebruik ze in je compositie zodat de ogen van de kijkers gaan waar jij wilt dat ze gaan.

Kadreren, frame.

Bij deze eenvoudige compositie techniek maak je ook gebruik van de omgeving, mits de mogelijkheden hiervoor aanwezig zijn.

Je gebruikt elementen om een visueel kader om jouw onderwerp te brengen. Hierbij positioneer je het onderwerp zodanig dat de ogen van de kijker  als vanzelf naar het onderwerp geleid worden.

Geleidende lijnen.

Het menselijk ook is altijd geneigd lijnen te volgen in een foto, of ze nu recht, schuin of golvend zijn.

Hierdoor zijn lijnen een sterke tool om te gebruiken bij het kiezen van jouw compositie. De lijnen die je gebruik zorgen ervoor dat de kijker als vanzelf naar jouw onderwerp geleid wordt en niet gaan zwerven over de foto.

Symmetrie.

Wanneer je een krachtig onderwerp hebt of een scene die zich ervoor leent, kun je gebruik maken van een symmetrische compositie.

Het resultaat kan verbluffend zijn. Je kunt deze regel op diverse manieren gebruiken. Door het groeperen van vergelijkbare beeldelementen tot het gebruiken van sterke reflecties.

Patronen.

Patronen kom je overal tegen, of het nu werk van de natuur is of gemaakt is door machines of mensenhanden.

Door gebruik te maken van patronen  in je compositie breng je een bepaald gevoel van ritme in jouw foto.

Concluderend.

De regels van compositie kunnen heel eenvoudig en willekeurig door elkaar toegepast worden. Er zijn geen vastgestelde voorkeuren voor de ene of de andere regel. Dat is het voordeel van kunst. Kunst is namelijk wat jij ervan maakt.

Vervolgens zijn de regels zoals in deze posts beschreven niet alleen bepalend voor de compositie. Standpund, perspectief en kleur zijn zeker ook van groot belang in een foto.

Het is dan ook goed om al deze regeltjes lekker door elkaar te gebruiken in een door jou gekozen compositie. Je kunt er zelfs meerdere gelijktijdig gebruiken in één compositie.

Beseffen dat er richtlijnen zijn die je kunt gebruiken zal zeker bijdragen aan het vergroten van jouw creativiteit. Je mag ook de regels breken om kunst te maken.

Gebruik de regels voor het vergroten van jouw kennis, gebruik ze om te oefenen en vergeet ze daarna. Wat voor jou werkt blijf je gebruiken, maar probeer gewoon eens iets nieuws!

 De perfecte compositie.

Deel 2

We borduren nog even voort op de vorige blog. Waar we vorige keer de focus hebben gelegd op de meest basic en veel gebruikte regel voor compositie; De regel van derden, gaan we deze keer een stapje verder met de volgende compositie regel.

De gulden snede.

De gulden snede is een verhouding tussen twee getallen die ongeveer gelijk is aan 1,618. Deze wordt meestal geschreven als de Griekse letter phi en wordt sterk geassocieerd met de Fibonacci-reeks. Een serie getallen waarin elk getal wordt opgeteld bij het voorgaande getal. De getallen van de Fibonacci-reeks zijn: 0,1,1,2,3,5,8,13,21 enzovoort, waarbij de verhouding tussen elk getal en het voorgaande getal 1,618 of phi benaderd.

De gulden snede dateert al van ver voor Christus, toen nog niet als zodanig bekend. Pas rond 1500 was het Leonardo da Vinci, met veel wiskundigen, die deze regel in veel van zijn werken gebruikte. Fans van deze regel geweten dat dit wiskundige getal van nature het oog streelt en een wiskundige destillatie is van schoonheid.

De gulden snede draagt bij aan een esthetische bevrediging omdat deze in de natuur zo vaak voor komt. Sommige zeeschelpen (zie afbeelding) vertonen het patroon van de gulden snede. Boombladeren en dennenappels zijn geneigd te groeien in een patroon wat de gulden snede benaderd.

Als fotograaf ben je ook op zoek naar orde en balans om op die manier een interessante compositie te maken.

De gulden snede in je fotowerk gebruiken.

De gulden snede kan ongeveer werken als de regel van derden. Het kan een compositionele richtlijn zijn, maar het is geen wet voor de structurering van jouw werk. Gebruik de gulden snede als richtlijn om te zorgen dat alle beeldelementen zijn geplaatst in een goede compositie.

Met de regel van derden of de gulden snede kun je composities maken die prettig zijn om naar te kijken en waardoor het onderwerp eenvoudig te begrijpen is. De gulden snede draait om lege ruimte en de relatie daarvan tot het daadwerkelijke onderwerp. Mensen kunnen maar beperkt visueel opnemen. Dit is een principe om je te helpen inzicht te krijgen in de grenzen van de menselijke aandacht zodat je iets kunt maken wat er mooi uitziet.

Als je besluit deze compositieregel te gebruiken in de fotografie, kan dat jouw beelden een gelijkmatige, gebalanceerde en esthetische aanblik geven. De verhoudingen hoeven niet exact te zijn, als je maar weloverwogen en creatief jouw compositie kiest.

De perfecte compositie

 Inleiding.

Alle fotografen, maar met name nieuwe en minder ervaren fotografen, ervaren compositie al heel snel als een onderwerp waaraan geen ontsnappen mogelijk is. Het is een term die zonder enige twijfel herkend wordt. Ingeprent door boeken, artikelen die gelezen zijn of door collega fotografen die erop wijzen wanneer ze jouw foto's bekijken. Dat compositie ding zal niet verdwijnen.

Fotografie draait om compositie. Het maakt niet uit hoeveel definities je tegenkomt, hoeveel bladen je leest of hoeveel online artikelen van kenners. Ze willen het allemaal duidelijk maken aan je. Het komt er op neer dat het allemaal draait om visuele aantrekkelijkheid.

Je kunt een haarscherpe foto hebben van het meest geweldige onderwerp op de wereld, het mag uiteraard ook wat dichterbij huis zijn. De foto gaat niet de aandacht krijgen die je zou willen als de compositie niet duidelijk is gekozen.

Dit betekent natuurlijk niet dat scherpte en belichting niet belangrijk zijn, het zou een grote fout zijn om dat te denken. De technische aspecten van de fotografie blijven een belangrijke rol spelen.

Onze moderne camera's zijn voorzien van allerlei technische snufjes waardoor we bijna niet meer na hoeven te denken over belichting en scherpstellen. Dat geeft ons wel alle tijd om goed na te denken over de onderwerpen die we vastleggen en in welke compositie we dit gaan doen. Daar kan onze moderne camera ons niet bij helpen, dit moeten we zelf zien.

Onderwerpen zoals focus en belichting daar gelaten, bereiken we het stempel "memorabele foto" pas met een goed bedachte en uitgevoerde compositie. Echter in termen van fotografie is het moeilijk om over het uiteindelijke resultaat te spreken over een "goede" of "slechte" foto. Een dergelijk oordeel is altijd discutabel. Het is dan ook moeilijk om vast te stellen wat goed of slecht is.

Voor een goede compositie kunnen we kijken naar de klassieke richtlijnen. Al eeuwen geleden zijn deze richtlijnen ontdekt en gebruikt door, met name, schilders. Zij hebben ontdekt op welke manier je een onderwerp in beeld brengt zodat het de grootste impact heeft in het gehele beeld. Deze oude regels werken nog steeds. Maar zoals dat nu eenmaal gaat stopt het niet bij de oude regels. We hoeven niet te blijven werken volgens die regels. We leren de regels, wat zij betekenen en hoe we ze kunnen toepassen. Hiermee zijn we beter uitgerust om deze oude regels te kunnen breken

Begin met een vraag.

Voordat je jezelf het hoofd gaat breken over allerlei regeltjes en handleidingen over de compositie van jouw foto is het belangrijk jezelf de volgende vraag te stellen:

Hoe wil ik de ogen van de kijker naar mijn foto leiden?

Op welke manier dat gebeurd is in belangrijke mate afhankelijk van de manier waarop de kijker jouw foto interpreteert en waarneemt.

Het is dus jouw taak als fotograaf om ervoor te zorgen dat de compositie zo is opgebouwd en wordt weergegeven dat er voor de kijker maar één manier is jouw foto te interpreteren.

In de komende periode zullen we in een aantal posts de verschillende compositieregels bespreken. Vandaag beginnen we met;

De regel van derden.

Dit is de meest basic richtlijn van de compositieregels. De regel van derden geeft aan dat je jouw foto verdeeld in drie gelijke delen. Zowel horizontaal als verticaal.

De belangrijke delen in jouw compositie komen dan ergens op deze denkbeeldige lijnen te staan. Hoe dichter ze bij een kruising van de lijnen staan hoe beter.

Het aanpassen van de verhouding van de regel van derden naar 1:1,618 geeft als resultaat de gouden regel van derden. Met een combinatie van deze twee regels kun je jouw creativiteit al behoorlijk de vrije loop laten en heb je al een paar alternatieven voor het composeren van jouw beeld.

Dynamische stadsgezichten

 Deze post is gebaseerd op een Engelstalig boekje waar ik een vertaling van heb gemaakt. In deze post slechts een aantal highlights uit deze publicatie. Mocht je interesse hebben in de volledige versie, reageert dan even op deze post.

Wat is stadsfotografie?

Als uitgangspunt stellen we dat een stadsfoto een weergave is van een stedelijke omgeving.

De populairste vorm is wel de skyline fotografie van de grote stad, echter vallen alle foto's van een stedelijke omgeving in deze categorie. Het mag duidelijk zijn dat ook kleinere steden en dorpen in aanmerking komen voor deze vorm van fotografie.

Wat heb ik  nodig voor stadsfotografie?

Je kunt het zo moeilijk én makkelijk maken als je zelf wilt, maar er zijn natuurlijk een aantal items die je in ieder geval nodig hebt. Daarnaast zijn er optionele zaken en nuttige zaken. We maken hieronder een kleine opsomming.

Noodzakelijk (apparatuur).

• Een camera.
  Het maakt niet uit welke camera, maar in ieder geval eentje waarbij de diafragma, sluitertijd en ISO-waarde kunt aanpassen.
  
  
• Een lens.
  Een lens met een geschikt brandpunt. Voor de meeste stadsfoto's is een groothoek tot standaardlens het meest geschikt. Het is echter geheel afhankelijk van jouw gezichtsveld en kunstzinnig inzicht welke keuze je maakt.
  
  
• Reserve accu en geheugenkaart.
  Het spreekt voor zich, maar de ervaring leert dat het met regelmaat voorkomt dat deze extra items vergeten worden. Het is zonde wanneer je een mooie locatie hebt gevonden, lekker bezig bent en dan alsnog de ultieme foto niet kan maken omdat jouw accu leeg is of je geen geheugencapaciteit meer hebt!

Handig, verplicht (discutabel).

• Statief.
  Ook wanneer de sluitertijden nog snel genoeg zijn om uit de hand te kunnen schieten kan het gebruik van een statief bijdragen aan de scherpte van de foto.
  Wanneer je bracketing of time-laps foto's gaat maken is een statief wel noodzakelijk.
  Het gebruik van een statief geeft je de ruimte om rustig naar de compositie te kijken.
  Belangrijk bij het gebruik van een statief is, wanneer jou camera of lens deze heeft, de stabilisatiefunctie uit te zetten. Deze functie kan tegengesteld gaan werken bij het gebruik van een statief.
  
  
• Afstandsbediening/draadontspanner.
  Ook bij het gebruiken van een statief veroorzaakt elke aanraking van de camera beweging. Dit voorkom je door het gebruik van een afstandsbediening, draadspanner of tegenwoordig een app op de mobiele telefoon waarmee je de camera kunt bedienen.
  Heb je deze items niet, maak dan gebruik van de zelfontspanner functie van de camera.

Optionele zaken, maar zeker nuttig.

• Filters.
  Grijsfilters dwingen langere sluitertijden af. Dit draagt bij aan het blurren van bewegende onderwerpen (voertuigen, personen) en heldere luchten worden onderdrukt.
  Een polarisatiefilter reduceert reflecties in bijvoorbeeld etalages of op water.
  
  
• Een zachte leesdoek.
  Je begrijpt soms niet waar die vingerafdrukken, stofjes of andere onvolkomenheden vandaag komen. Met een zachte leesdoek kun je deze eenvoudig en zonder schade aan jouw dure apparatuur verwijderen. Moet eigenlijk een vast item zijn in jouw fototas.
  
  
• Een zaklampje.
  Wanneer je bij schemer of zelfs helemaal in het donker aan de slag gaat is dit item zeker een must-have. Je kunt niet alleen eenvoudiger zien wat je aan het doen bent en of je niets vergeet wanneer je klaar bent. Je kunt er ook nog een beetje mee spelen bij het maken van je foto's door middel van light-painting.
  
  
• Iets te eten/drinken.
  Natuurlijk geheel afhankelijk van de duur van jouw fotosessie, maar het is over het algemeen wel handig om iets te drinken bij je te hebben. Ben je wat langer onderweg is iets te eten natuurlijk ook handig.
  
  
• Een foto maatje.
  De stad ontdekken is natuurlijk veel gezelliger en leuker wanneer je met z'n tweeën bent (of meer natuurlijk).
  Helaas is het tegenwoordig ook zo dat we ook aan onze veiligheid en onze apparatuur moeten denken. Wanneer je met twee personen of meer bent geeft dit niet alleen een veiliger gevoel, het is ook veiliger.

Camera instellingen.

De juiste camera instelling zijn natuurlijk erg afhankelijk van de combinatie van camera en lens, maar ook van de omstandigheden. Je kunt echter al wel een aantal zaken voorbereiden voordat je aan de slag gaat.

• Schiet in RAW
  Wanneer je RAW gebruikt kun je in de nabewerking nog heel veel data van jouw foto achteraf aanpassen. Dit draagt bij aan betere bewerkingen.
  
  
• Gebruik de diafragma voorkeur of handmatige stand.
  Stadbeelden zijn vergelijkbaar met landschapsfoto's. Je wilt zoveel mogelijk scherp in beeld krijgen.
  Een diafragma tussen f/8 en f/16 is dan vaak de beste optie. Een beetje uitproberen en weten waar voor de door jouw gebruikte lens de tweet-spot ligt kan je hierbij helpen.
  
  
• Lage ISO.
  Gebruik een zo laag mogelijke ISO. Hiermee voorkom je ongewenste ruis in de opnames en je krijgt het beste contrast en kleurbereik.
  
  
• Lichtmeting.
  Stel jouw camera in op matrix of centrum lichtmeting. Deze geven voor deze vorm van fotografie de meest betrouwbare resultaten. Wil je bij avond/nacht meer controle over de hooglichten kun je ook omschakelen naar spotmeting.

Tenslotte.

Nu je (een beetje) weet wat je zoal nodig hebt en welke instellingen je kunt gebruiken voor het maken van een stadsgezicht, kun je aan de slag.

• Verzamel je uitrusting en kies uit wat je nodig hebt, neem een extra accu mee!
• Kies een mooie locatie en let hierbij op het lijnenspel en houdt rekening met de voor en achtergrond.
• Kies voor de juiste soort licht voor jouw opname (plannen voor gouden uurtje, blauwe uurtje, daglicht enz).
• Maak je compositie ruim genoeg zodat je in de nabewerking voldoende ruimte hebt voor aanpassingen.
• Gebruik het histogram op je camera om te beoordelen of je een goede foto hebt gemaakt, ga niet zomaar op de display weergave van jouw camera af.

Heel veel plezier met het maken van jouw dynamische stadsgezichten.

Saforo Rotterdam - Wie zijn we, Wat doen we.

 Welkom fotografen,

Dit is de eerste Blog van Saforo. Voor degenen die niet weten wat dit is; Saforo staat voor Samenwerkende Fotografieclubs Rotterdam.

Bij Saforo zijn momenteel zes Rotterdamse amateur fotografie clubs aangesloten;

• Amateur Fotoclub de Maasstad.
• Amateur Fotoclub RET.
• Fotoclub Rotterdam.
• Fotowerkgroep Ommoord.
• Fotoclub de Phoenix
• FC 80

Saforo houdt zich met name bezig met het verbeteren van de samenwerking tussen en met de aangesloten clubs. 

We organiseren hiervoor jaarlijks een aantal activiteiten waar de leden van de aangesloten fotoclubs aan kunnen deelnemen, organiseren lezingen en houden nauw contact met de besturen van de clubs.

Een jaarlijks terugkerend evenement is de Saforo kerstwedstrijd. Alle leden kunnen een foto insturen welke door een vakkundige jury worden bekeken en beoordeeld en tijdens een gezamenlijke bijeenkomst worden de foto's met publiek door een vakkundige jury besproken en getoond. De winnaars (nummers 1, 2 en 3) ontvangen uit handen van de jury en Saforo een prijs. Naast de individuele winnaar is er ook een winnende club. Deze neemt de wisselbeker in ontvangst.

Met regelmaat wordt een digitaal magazine verspreid onder de lezen. The New Tableau Saforo. Hierin brengen we diverse activiteiten van fotoclubs onder de aandacht en natuurlijk plaatsen we foto's van de leden. Als er nieuws of evenementen zijn op het gebied van fotografie te vermelden zijn worden deze ook opgenomen in dit magazine.

Met de start van 2024 heeft Saforo ook een nieuwe competitie gestart voor de fotoclubs. De deelnemende leden krijgen één keer per twee maanden een foto opdracht en een vastgestelde periode om deze opdracht uit te voeren en de beste foto in te dienen bij de jury.

Zo ontstaat er een ranglijst waarmee aan het einde van het jaar bekend wordt wie de winnaar van deze competitie is geworden. Deze winnaar krijgt dan een mooie prijs welke beschikbaar wordt gesteld door Cameranu.

Met deze activiteiten probeert Saforo de amateurfotografie in Rotterdam én de aangesloten fotografen meer bekendheid te geven en daarmee mogelijk mee te werken aan het werven van nieuwe leden voor deze clubs.